Vertrouwelijkheid medische dossier nog onvoldoende beschermd voor verbinden van bestaande uitwisselingsnetwerken

Vertrouwelijkheid medische dossier nog onvoldoende beschermd voor verbinden van bestaande uitwisselingsnetwerken

Op dit moment zijn er al verschillende regionale en categorale netwerken voor de uitwisseling van medische gegevens. Denk aan het LSP voor gegevens uit het huisartsdossier en de medicatiegegevens waarover de apotheek beschikt. Verschillende regio’s hebben ook systemen ingericht voor het uitwisselen van bijvoorbeeld radiologische beelden tussen ziekenhuizen en klinieken. Koppelen we die netwerken, dan kunnen we gegevens landelijk uitwisselen. Dat kan de kwaliteit van zorg vooruithelpen. Want volgens medisch specialisten zet gebrekkige gegevensuitwisseling de patiëntveiligheid onder druk. Dus is goede en snelle gegevensuitwisseling essentieel voor de kwaliteit van zorg.

Randvoorwaarden ontbreken
Helaas ontbreken op dit moment echter de randvoorwaarden voor het borgen van het beroepsgeheim als we een landelijk netwerk tot stand willen brengen. De vertrouwelijkheid van het medische dossier kan nu nog niet goed genoeg worden beschermd. Het gaat om zeven waarborgen, namelijk identificatie, authenticatie, autorisatie, controle op de behandelrelatie, toestemming, logging en de transparantie. In het landelijk afsprakenstelsel van Twiin zijn deze eisen uitgewerkt in één vertrouwensmodel. Deze zeven waarborgen hangen sterk met elkaar samen.

Zeven waarborgen
Voor zorgaanbieders moet duidelijk worden welke patiëntgegevens worden uitgewisseld en met welke zorgaanbieder en -verlener. Vervolgens is de vraag of de betrokken zorgverleners beschikken over de juiste autorisatie en een behandelrelatie met de betrokken patiënt. De patiënt moet afdoende toestemming hebben gegeven. Veronderstelde toestemming is afdoende bij verzenden, maar bij raadplegen is uitdrukkelijke toestemming vereist. Ook moeten zorgaanbieders afspraken maken over logging. Inclusief de controle daarvan en de wederzijde inzage daarin. Als laatste is van belang dat de patiënt op begrijpelijke wijze is geïnformeerd (transparantie).

Eenduidige eisen aan taal en techniek
Ondertussen is er een nieuwe wet in behandeling in de Tweede Kamer, de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (“Wegiz”). Het doel van die wet is de uitwisseling van gegevens in de zorg te versnellen. De wet zal elektronische uitwisseling verplicht stellen op basis van eenduidige eisen aan taal en techniek. Dat moet ervoor zorgen dat de juiste gegevens op een eenduidige manier tijdig worden uitgewisseld tussen zorgaanbieders.

Waarborgen beroepsgeheim
Dat roept de vraag op of het vertrouwensmodel nog nodig is. Dat is zeker het geval! De verplichting in de Wegiz geldt namelijk niet voor het verzenden van gegevens, enkel voor de wijze van verzenden. De Wegiz geeft zelf namelijk geen grondslag om gegevens uit te wisselen. Het blijft altijd eerst de vraag of er een grondslag is om gegevens uit te wisselen. Ook blijft het borgen van de vertrouwelijkheid een randvoorwaarde voor alle uitwisselingen. Zodoende is het van onverminderd belang om de waarborgen van het beroepsgeheim goed in te richten.